Arti Intel gebruiken bij Reputatie management. Richtsnoer opgesteld door Rudolph Regter

Versie lente 2024

ChatGPT en andere generatieve-AI-tools

Iedereen die in een commerciële functie werkt kan er niet omheen: generatieve-Artificiële Intelligentie (kunstmatige intelligentie in het NL) (AI) -tools in het algemeen – en ChatGPT in het bijzonder – zijn alomtegenwoordig, binnen en buiten organisaties en dus ook binnen de muren op opleidingen.

En dat heeft impact op ons onderwijs. Want als je alleen kijkt naar een schriftelijk stuk, een portfolio op papier, dan is dat soms met AI in een minuut te maken.

Maar wat is dat eigenlijk, ChatGPT? Wat kan het en wat kan het niet? Welke gevaren schuilen er in het gebruik? En wat vindt Rudolph Regter ervan mag je het gebruiken? Deze pagina bevat de antwoorden op bovenstaande vragen. Deze tekst is samengesteld met als bronnen diverse richtlijnen van met name Belgische Universiteiten met daarover heen de gedachtes die Rudolph daarbij heeft.

En dan ook verder daarna specifiek voor de module Reputatie bouwen en onderhouden.

Artificiële intelligentie (AI) evolueert continu. Ik probeer deze pagina up-to-date te houden zodat de aangeboden informatie niet achterhaald is.

Wat is ChatGPT?

ChatGPT (Generative Pre-trained Transformer) is een geavanceerde chatbot waaraan je alle mogelijke vragen kan stellen. Op die vragen genereert het systeem binnen enkele seconden een antwoord in de vorm van een korte of langere tekst. En wat later is het ‘multi modaal’ geworden, kan die ook antwoorden met beeld, geluid en video. Ben je niet tevreden met de tekst, dan vraag je om je antwoord aan te passen of om een nieuw antwoord te geven.

Nut voor jou als student

Je kan er ook teksten, audio of beeld in stoppen en dan vragen wat de AI er van vindt. Dus upload je portfolio en de rubric en vraag AI wat die zou zeggen als die een docent was.

Blijf AI zelf de baas.

Hoe werkt het?

Over hoe het werkt heb ik een lesitem gemaakt, volg die. Of laat je voorlichten door AI, dat is wat mechanischer maar zeker net zo goed.

Gratis versie. Weet dat de gratis versie van ChatGPT niet verbonden is met het internet. De gratis versie van de chatbot baseert zich momenteel op GPT-3.5, een taalmodel dat getraind is op tientallen miljarden woorden uit verschillende bronnen. Door dat taalmodel kan ChatGPT voorspellen wat het meest waarschijnlijke volgende woord is in bepaalde contexten. De makers van ChatGPT gebruikten daarvoor voorbeelden van dialogen tussen mensen, toonden welke antwoorden goed en welke fout zijn en beoordeelden in een laatste fase de antwoorden van de chatbot zodat die steeds beter werd.

Betaalde versie. Die biedt je veel meer mogelijkheden.

(en hier zit iets dat voor me lastig is: verschil gaat er komen tussen studenten die het wel kunnen betalen en die niet, ben er nog niet uit hoe daarmee om te gaan)

Wat zijn de risico’s?

De gratis versie van ChatGPT vertoont enkele limieten:

Niet actueel. Het programma is niet rechtstreeks verbonden met het internet, maar is getraind door een databank. Die input is in januari 2022 geüpdatet, waardoor het systeem op dit moment weinig tot geen informatie vanaf februari 2022 kan genereren. Maar andere AI systemen doen dit al wel, bijvoorbeeld Perlexity vult zijn LLM aan met bronnen van de dag.

Niet altijd correct. De informatie die je krijgt, is niet altijd correct. Bovendien krijg je geen bronnen om die info te checken. Als je specifiek naar bronnen vraagt, dan zal de chatbot bronnen verzinnen (in de AI-wereld spreekt men dan over hallucineren). Bij vragen over je vakgebied zal je dus over een goede vakkennis moeten beschikken om de betrouwbaarheid in te schatten.

Risico’s. Bovenstaande limieten vinden we ook in meer of mindere mate terug in andere generatieve-AI-systemen. In het algemeen kan je stellen dat het gebruik van alle tools onderstaande risico’s met zich meebrengt:

  1. De makers van AI systemen zijn vaak weinig transparant over hun trainingsdata: welke informatie hebben ze ingevoerd en waar hebben ze die gevonden? In combinatie met de afwezigheid van bronnen gaat het hier dus mogelijks over intellectuele diefstal. Bovendien expliciteren ze ook niet waar de door jou ingegeven informatie naartoe gaat. Voer dus nooit privacygevoelige informatie in! En voer ook nooit syllabi, artikels … zonder toestemming van de auteur: je geeft die teksten gratis weg aan de makers van de tools.
  2. De antwoorden kunnen bias bevatten, omdat het systeem getraind is op mogelijk gekleurd bronmateriaal.
  3. Normaal kan je geen ethisch verwerpelijke vragen stellen door een ingebouwd veiligheidsmechanisme. Dat is echter gemakkelijk te omzeilen door bepaalde instructies te geven.
  4. Ook de ecologische voetafdruk van het gebruik is niet te onderschatten. De bijkomende IT-infrastructuur, de ontwikkeling van de tools, de dataopslag en de datatransmissie zorgen voor een aanzienlijke toename van energieverbruik.
  5. Een laatste risico is het gevaar voor antropomorfisme: het lijkt alsof de computer praat en denkt als een mens. Dat kan ervoor dat mensen minder gaan communiceren en interacteren met elkaar. Het is belangrijk te begrijpen dat de programma’s niet echt kunnen redeneren: ze hebben enkele redeneringspatronen geleerd uit teksten, maar bevatten eigenlijk geen expliciete logica. En waarom zou je de tijd die ik heb niet gebruiken? Met een koffie of thee erbij is het leuker leren zou ik denken.

Wat is de toegevoegde waarde dan van Rudolph Regter?

  • Wat ik beter kan dan AI is met je op een menselijk manier spreken. Dat is waardevol, want leuker om te doen wellicht.
  • De gekke verbanden die ik kan leggen verslaan AI op vele vlakken. Dat is handig voor je studieplanning (daar is de AI niet mee bekend) of je carrière op je werk. Of hoe je een module die ik geef optimaal kan passen bij je carrière pad en mogelijk een salaris verhoging gaat geven.

Mag je ChatGPT of een andere generatieve-AI-tool gebruiken bij de module Reputatie bouwen en onderhouden?

Ja, zeker, graag zelfs! Omdat ik denk dat iemand met vaardigheid in AI beter zal werken dan iemand zonder. Als ik je vraag zonder computer te werken zet ik je ook op achterstand.

Nog even een typische docenten opmerking: Besef in de eerste plaats dat je studeert om iets te leren, om bepaalde competenties te verwerven. Examens, schrijftaken, … zijn er om te bewijzen dat jij die competenties onder de knie hebt. Het is jouw eigen verantwoordelijkheid om dat aan te tonen. Als je dus een evaluatieopdracht niet zelf maakt maar laat uitvoeren door een generatief -AI-systeem, dan kan ik niet inschatten of jij de nodige competenties verworven hebt.

Dat is op zich niet erg, maar wel in je werk. Dan ga je beweren iets te kunnen en val je snel door de mand. Kan je maar 1x doen bij een  werkgever, daarna sta je bekend als de prutser van de afdeling.

Even officieel: We spreken zelfs over plagiaat als je de door AI gegenereerde teksten indient als je eigen werk. De module houder, ik, heeft hier wel het laatste woord: zij beslissen of en in welke mate je de tools mag gebruiken zonder dat het frauduleus wordt. Het kan dat je bijvoorbeeld de tools wel mag gebruiken om ideeën te genereren, maar niet om je tekst te herschrijven.

Let op bij andere modules: Je docenten zullen van tevoren duidelijk communiceren wat kan en wat niet. Wanneer je de bot gebruikt waar het niet mocht, dan kan er een examentuchtprocedure starten op basis van het onderwijs- en examenreglement (art. 78 §2). Het gebruik van ChatGPT of andere generatieve-AI-tools wordt dan beschouwd als fraude en onregelmatigheid. De examen(tucht)commissie beslist of er voldoende bewijs is en of er een examentuchtsanctie volgt.

Bieden generatieve AI-tools ook mogelijkheden?

Veel! Uiteraard kunnen de tools je ook helpen. Zo kan je extra duiding en voorbeelden vragen bij moeilijkere leerstof, feedxyz vragen op zelfgeschreven teksten, wetenschappelijke artikels zoeken voor je onderzoek, enz. Inspiratie nodig? Check https://aivoorstudenten.nl

Let op! Dit zo zijnde verwacht ik dus in het studiejaar 2024-2025 meer van studenten dan ik zou verwachten de jaren ervoor. Want met AI kan alles veel sneller.

Rudolph’s aanpak: van eindtekst naar programmatisch toetsen

Wees je er ook van bewust dat ik, meer dan vroeger, het proces zal bevragen: hoe ben jij tot dat resultaat gekomen? Tijdens dat proces zijn namelijk erg specifieke vaardigheden belangrijk, zoals de juiste informatie zoeken en vinden én die samenbrengen om een taak uit te voeren. Zelfreflectie speelt hier een cruciale rol: je zal het proces moeten bijhouden en expliciteren, door o.a. een mondelinge toelichting, tussentijdse (peer)feedback, bevragingen, enz.

Wat verandert er in academiejaar 2024-2025?

In academiejaar 2023-2024 wordt bovenstaande informatie over wat mag en niet mag van kracht voor me en de module Reputatie bouwen en onderhouden.

En hoe kijkt de opleiding er naar? Helaas heeft de opleiding (nog) niet een duidelijke verdere richtlijn die up-to-date is. Als wel, vertel met daarover.

Vraag na in je opleiding en per module wat er van je verwacht wordt. Kijk daarvoor naar de officiele informatie daarover. Wat je hier leest is slechts hoe Rudolph Regter er als persoon en docent tegenaan kijkt.

Link met vermogens

AI gebruik past heel mooi in relatie tot vermogens die in de rubric, waarop je beoordeeld gaat worden, staan. Hieronder wat voorbeeld vragen die ik kan bedenken. Maar vul die vooral aan met behulp van je AI.

Onderzoekend vermogen

  • Welke AI systemen heb je onderzocht? En waarom koos je wanneer voor welke AI?
  • Upload je zaken, welke en hoe dan daarna gebruik?
  • Welke vragen stel je wanneer en was er een verschil als je de vraag anders stelde. Heb je daar drie voorbeelden van hoe twee verschillende vragen heel verschillende antwoorden gaf?

Lerend vermogen

Graag zal ik zaken willen weten specifiek rond AI als:

  • Welke promts ken je en welke heb je tijdens de module tijd jezelf aangeleerd?
  • Gebruik je het ook om jezelf feedxyz te geven en wanneer deed je dat?
  • Wat leerde je daaruit?
  • Hoe heb je dit toegepast om tot een portfolio te komen?
  • Welke onderdelen zijn voor welk percentage uit AI gekomen?
  • Hoe kan je dit toepassen in je werk? Wat wel, wat niet en waarom?
  • Welke visie heb je op gebruik van AI in je werk?
  • Hoe zie je het toekomstig gebruik er van in je werkzaamheden?

Verantwoord handelen

Het woord ‘verantwoord’ bij gebruik van AI is hier erg belangrijk. Bovenstaande risico’s tonen hoe je voorzichtig moet omgaan met de tools, zeker op het gebied van privacy, betrouwbaarheid en bias. Dus verwacht hier ook vragen over.

Wat is het nut van bepaalde competenties als je later ook een AI-tool kan gebruiken?

Bepaalde competenties, zoals het zelfstandig schrijven van teksten of het opmaken van een powerpoint, lijken nu misschien minder belangrijk. Die competenties behoren echter tot wat het bedrijfsleven nodig zegt te hebben. Daarnaast is het een vereiste leerresultaten van veel opleidingen, die niet door ons verzonnen worden, maar door de overheid. Zo kan je geen diploma Rechten verkrijgen zonder in staat te zijn zelf een juridische argumentatie te formuleren als oplossing van een complex juridisch vraagstuk. Of een diploma Informatica zonder in staat te zijn zelf te programmeren.

Een sterke communicatievaardigheid  vereist daarenboven meer dan wat zo’n generatieve-AI-tool op dit moment kan. Competenties als kritisch denkvermogen, kennis van effectieve communicatie en creativiteit blijven noodzakelijk om de kwaliteit van de gegenereerde teksten in te schatten en aan te passen. Wel verwacht ik dat het niet lang meer zal duren voordat AI dit wel kan.

…en dan is de vraag: waarom zou jij dan ingehuurd moeten worden? En hier komt de rol van een expert terug. En het verschil dat je maakt door je gedrag. Meer daarover als we mekaar spreken.

Hoe kan je aan je generatieve-AI-geletterdheid werken?

Niet elke student is vanzelf in staat om vlotjes met zulke tools te werken. Voel je jezelf onbekwaam om de tools te gebruiken? Vraag Rudolph er naar, of beter nog: laat ik je er iets over vertellen, daarna ga je uitproberen en ronde we deze studietool verder af en zetten die optimaal in.

Welke andere generatieve-AI-tools dan ChatGPT zijn interessant?

Daar kan ik een serie van noemen, maar zoek dat zelf uit.

En bedenk: A fool with a tool is still a fool.

Rudolph Regter

Lente 2024

Naschrift

Let op: een individuele lesgever in een specifiek vak kan nog steeds het gebruik verbieden, om zo te kunnen nagaan of je bepaalde basiscompetenties wel echt onder de knie hebt. (zie ook: Wat is het nut van bepaalde competenties als je later ook een AI-tool kan gebruiken?) Lees dus steeds je studiefiche na of vraag het aan je lesgever.

Bronnen: Zie plaatje. Versie mei 2024